Najpierw smartfon, czyli o Mobile First Design

Smartfony stały się dominującym narzędziem dostępu do internetu. Badania firmy Statista z 2023 roku wskazują, że aż 73% użytkowników internetu korzysta ze smartfonów. To nie tylko statystyka, ale odzwierciedlenie głębokiej zmiany w naszym sposobie interakcji z technologią. Dobrze to widać po tym, że niewielkie urządzenia są obecnie wykorzystywane do wielu codziennych czynności: od dokonywania zakupów online, przez rezerwację biletów, po zamawianie jedzenia. Smartfony umożliwiają nam także zarządzanie finansami, dostęp do mediów społecznościowych i stały się także niezbędnym narzędziem pracy w wielu zawodach. Jest to zatem nie tylko trend technologiczny, ale także społeczny, który wpływa na sposób, w jaki ludzie podejmują decyzje, dokonują wyborów i interakcją ze światem.

W kontekście tych przemian część projektantów stosuje strategię Mobile First, co oznacza, że zaczynają tworzenie strony internetowych od wersji mobilnej, dopiero później dostosowują witrynę do większych ekranów i rozdzielczości. Taki zwrot trendu pokazuje rosnącą zależność od urządzeń mobilnych i stanowi odpowiedź na zmieniające się potrzeby i zwyczaje użytkowników.

Definicja Mobile First Design

Jak już wcześniej wspomniałem, Mobile First Design zakłada, że proces projektowania strony internetowej powinien być prowadzony od wersji mobilnej do desktopowej. Oznacza to, że projektanci zaczynają od stworzenia strony, która będzie dobrze działać na urządzeniach mobilnych, a następnie dodają lub modyfikują elementy, aby strona była również wygodna w obsłudze na komputerach. Takie podejście pozwala na stworzenie strony www, która jest zarówno intuicyjna dla użytkowników mobilnych, jak i funkcjonalna dla użytkowników desktopowych.

Kluczowym elementem Mobile First Design jest koncentracja na najważniejszych cechach i treściach, które są niezbędne dla użytkownika mobilnego. W praktyce oznacza to, że projektanci i deweloperzy muszą dokładnie przemyśleć, które elementy są kluczowe dla użytkownika, a które mogą zostać dodane lub rozszerzone w bardziej zaawansowanych wersjach. Przykładami mogą być uproszczone menu nawigacyjne, większe przyciski dostosowane do obsługi dotykowej, czy też zoptymalizowane obrazy i multimedia dla szybszego ładowania strony. Z drugiej strony podejście Mobile First jest również odpowiedzią na ograniczenia techniczne urządzeń mobilnych, takie jak mniejsze ekrany, wolniejsze połączenia internetowe i ograniczone zasoby systemowe. Projektowanie strony internetowych z myślą o tych ograniczeniach wymaga od projektantów większej kreatywności.

Dlaczego warto stosować Mobile First Design?

Zastosowanie podejścia Mobile First Design jest nie tylko odpowiedzią na zmieniające się zwyczaje użytkowników internetu, ale przede wszystkim strategiczną decyzją, która przynosi szereg korzyści. Przede wszystkim, skupienie się na wersji mobilnej strony zapewnia lepszą dostępność i użyteczność na urządzeniach, które dominują w codziennym użytkowaniu internetu. Obecnie, gdy większość ruchu internetowego generowana jest przez smartfony. Strony internetowe zaprojektowane z myślą o Mobile First oferują lepsze wrażenia użytkownika (User Experience), co przekłada się na dłuższy czas spędzany na danej stronie i lepszą konwersję.

Ponadto zoptymalizowane pod kątem mobilnym strony powinny szybko się ładować, co jest niezwykle ważne. Zazwyczaj jeśli strona nie wczyta się w kilku sekund, to użytkownicy ją wyłączają i szukają następnej. Dodatkowo, Google i inne wyszukiwarki preferują strony przyjazne dla urządzeń mobilnych, co oznacza, że Mobile First Design wpływa pozytywnie na pozycjonowanie i widoczność w wynikach wyszukiwania. Jest to szczególnie istotne w kontekście SEO i zdobywania nowych użytkowników. Warto również podkreślić, że projektowanie od wersji mobilnej wymusza skupienie się na najistotniejszych elementach strony, co prowadzi do stworzenia bardziej uporządkowanego i skoncentrowanego na użytkowniku interfejsu. Dzięki temu strony są bardziej intuicyjne i łatwiejsze w nawigacji, co stanowi dodatkową zaletę takiego podejścia w projektowaniu witryn internetowych.

Wady podejścia Mobile First Design

Chociaż Mobile First Design ma wiele zalet, wiąże się też z pewnymi wyzwaniami. Główną wadą jest ograniczona przestrzeń ekranów mobilnych, co wymaga uproszczenia interfejsu i zmniejszenia ilości treści. Może to skutkować brakiem pewnych funkcji lub informacji dostępnych w wersji desktopowej, a to z kolei może nie spełniać oczekiwań użytkowników korzystających z laptopów i komputerów stacjonarnych.

Drugi problem dotyczy kwestii funkcjonalności. Urządzenia mobilne różnią się od komputerów stacjonarnych nie tylko rozmiarem ekranu, ale także możliwościami sprzętowymi i sposobem interakcji (dotyk vs klawiatura i mysz). Projektowanie stron z myślą o Mobile First może ograniczać możliwość wykorzystania zaawansowanych funkcji dostępnych na desktopach, takich jak skomplikowane interakcje, moduły, kreatory czy efekty wizualne. Ponadto, różnice w możliwościach sprzętowych i systemowych między różnymi modelami smartfonów mogą utrudniać stworzenie uniwersalnej, spójnej wersji strony dla wszystkich urządzeń mobilnych.

Trzecia wada to wyzwania związane z zarządzaniem treścią i jej dostosowywaniem do różnych rozdzielczości ekranów. Chociaż podejście responsywne (RWD) ma na celu zapewnienie, że strona będzie wyglądać dobrze na każdym urządzeniu, w praktyce może to wymagać znacznych nakładów pracy w celu dopasowania treści i designu do różnych wymiarów ekranów. To z kolei może prowadzić do zwiększenia czasu i kosztów projektowania, a także do komplikacji w procesie utrzymania i aktualizacji strony, szczególnie gdy pojawiają się nowe urządzenia i rozdzielczości.

W skrócie: kilka konkretnych przykładów wad podejścia Mobile First Design:

• Utrudniony dostęp do niektórych funkcji: W wersji mobilnej, ze względu na ograniczoną przestrzeń, niektóre funkcje mogą być ukryte lub niedostępne.
• Problemy z czytelnością: Małe ekrany urządzeń mobilnych mogą utrudniać czytelność dużych tekstów i innych elementów graficznych.
• Ergonomia: Interakcje, które są wygodne na urządzeniach mobilnych, mogą być nieergonomiczne na komputerach.

Mobile First vs Responsive Design

Różnice pomiędzy Mobile First a Responsive Design wyraźnie ujawniają się w kolejności i sposobie projektowania. W Mobile First, jak sama nazwa wskazuje, pierwszeństwo ma urządzenie mobilne. Projektowanie rozpoczyna się od stworzenia interfejsu na małe ekrany, a następnie rozwija się je w kierunku większych rozdzielczości. Natomiast Responsive Design zakłada jednoczesne projektowanie strony tak, aby była ona elastyczna i dostosowywała się do różnych rozmiarów ekranów, od mobilnych po desktopowe. Ogólnie wszystko to można podzielić na etapy:

Skupienie na priorytetach

• Mobile First koncentruje się na najważniejszych funkcjach i treściach, które są niezbędne dla użytkowników mobilnych. Przyjmuje się, że jeśli coś jest istotne na małym ekranie, będzie również ważne na dużym. To podejście wymusza dyscyplinę w wyborze funkcji i treści, ograniczając projekt do tego, co absolutnie konieczne.
• Responsive Design zaczyna od bardziej rozbudowanej wersji desktopowej, która następnie jest dostosowywana do mniejszych ekranów. Tutaj wyzwaniem jest zdecydowanie, które elementy powinny zostać usunięte lub zmienione, aby strona działała dobrze na urządzeniach mobilnych.

Proces projektowy

• W Mobile First, proces projektowy rozpoczyna się od najbardziej ograniczonego środowiska – małego ekranu, co wymaga skupienia na najistotniejszych aspektach użytkowania.
• Responsive Design pozwala na początkowe projektowanie z myślą o pełnej funkcjonalności i estetyce na dużych ekranach, co może skutkować większą swobodą wizualną i funkcjonalną, ale również większym wyzwaniem w optymalizacji dla urządzeń mobilnych.

Wydajność i dostępność

• Mobile First często skutkuje lepszą wydajnością na urządzeniach mobilnych, ponieważ minimalizuje użycie zasobów i ładuje tylko to, co niezbędne.
• W przypadku stron Responsive Design, strony internetowe mogą być obciążone dodatkowym kodem i elementami, które są potrzebne dla wersji desktopowej, co może wpłynąć na czas ładowania i ogólną wydajność na urządzeniach mobilnych.

Praktyczne implikacje

• Przyjęcie strategii Mobile First może wymagać więcej planowania i strategii w początkowej fazie projektowania.
• Responsive Design może być bardziej elastyczny w krótkoterminowej perspektywie, pozwalając szybko dostosować istniejące treści do różnych rozdzielczości, ale może prowadzić do kompromisów w zakresie jakości doświadczenia użytkownika na urządzeniach mobilnych.

Projektowanie Mobile First często jest stosowane w aplikacjach mobilnych i stronach internetowych, gdzie interakcja użytkownika jest centralna, na przykład w bankowości online czy e-commerce. Responsive Design znajduje zastosowanie w bardziej informacyjnych, treściowych witrynach, gdzie elastyczność prezentacji treści na różnych urządzeniach jest kluczowa.