Justowanie tekstu wzbudza sporo kontrowersji wśród projektantów i programistów stron internetowych. Różnice zdań dotyczą zarówno estetyki, jak i użyteczności tego rozwiązania. Niektórzy uważają justowanie za eleganckie i profesjonalne, inni za utrudniające czytanie. Wybór między justowaniem a innymi formami wyrównania tekstu wpływa na czytelność i odbiór treści przez użytkowników. Decyzja powinna zależeć od konkretnych potrzeb danej witryny oraz preferencji jej odbiorców.
Justowanie tekstu – co to
Justowanie tekstu to metoda wyrównania, gdzie tekst zostaje rozciągnięty na całą szerokość kolumny, tworząc równe marginesy z obu stron. System osiąga ten efekt przez dostosowanie odstępów między wyrazami i czasem również między literami. W przeciwieństwie do wyrównania do lewej, prawej lub centrowania, justowanie tworzy blok tekstu o idealnie prostych krawędziach z obu stron.
Justowanie tekstu w CSS uzyskuje się za pomocą właściwości: text-align: justify. Dzięki temu zarówno lewa, jak i prawa strona tekstu są wyrównane do krawędzi. Przeglądarki realizują to przez rozciągnięcie odstępów między wyrazami w taki sposób, by każda linia miała identyczną długość.
W przeciwieństwie do justowania, pozostałe opcje wyrównania tekstu to:
- Wyrównanie do lewej (text-align: left) – domyślne dla większości języków
- Wyrównanie do prawej (text-align: right)
- Wyśrodkowanie (text-align: center)
Projektowanie stron internetowych a justowanie
Justowanie tekstu na stronach internetowych budzi kontrowersje wśród projektantów. Choć wyjustowany tekst może wydawać się czysty i profesjonalny (jak w mediach drukowanych), często wpływa negatywnie na czytelność w internecie. Głównym problemem są nieregularne odstępy między wyrazami, które mogą zakłócać płynność czytania.
Bez odpowiedniego dzielenia wyrazów, justowanie może doprowadzić do powstania bardzo dużych odstępów między słowami, co sprawia, że tekst przypomina „szwajcarski ser” zamiast jednolitego bloku. Problem ten jest szczególnie widoczny przy wąskich kolumnach tekstu oraz na urządzeniach mobilnych.
Dla wielu osób z niepełnosprawnościami wzroku lub czytania justowany tekst może być rozpraszający i trudniejszy do odczytania. Oczy czytelnika nie mają punktu odniesienia na prawej krawędzi, co utrudnia płynne przechodzenie między wierszami. Doświadczeni projektanci stron internetowych zalecają stosowanie wyrównania do lewej jako najbardziej przyjaznego dla użytkownika, szczególnie w przypadku dłuższych tekstów.
Justowanie tekstu – jak je stosować właściwie?
Jeśli mimo wszystko chcesz stosować justowanie na swojej stronie, warto przestrzegać kilku zasad. Przede wszystkim, używaj go tylko w szerszych kolumnach tekstowych. W wąskich kolumnach efekt justowania będzie szczególnie niekorzystny, gdyż przeglądarki będą zmuszone do tworzenia bardzo dużych odstępów między wyrazami.
Kluczowe jest również testowanie wyglądu strony na różnych urządzeniach. Ten sam tekst może wyglądać dobrze na dużym monitorze, ale już na smartfonie może być trudny do odczytania. Pamiętaj, że współczesne przeglądarki nie posiadają na tyle zaawansowanych algorytmów, by zapewnić jednolite, estetyczne justowanie na wszystkich urządzeniach.
Warto także rozważyć rezygnację z justowania w przypadku treści skierowanych do osób z dysleksją lub innymi trudnościami w czytaniu. Justowanie może również utrudniać czytanie dla osób z dysleksją, której szacuje się, że dotyczy nawet około 5-10% populacji.
Jak wyjustować tekst w WordPressie?
W najnowszych wersjach WordPressa opcja justowania tekstu nie jest bezpośrednio dostępna w standardowym edytorze. W grudniu 2016 roku, przy wydaniu WordPressa 4.7, usunięto przyciski justowania i podkreślenia tekstu z edytora. Decyzja ta była kontrowersyjna, ale twórcy argumentowali, że justowanie nie działa dobrze w różnych przeglądarkach i może utrudniać czytelność.
Istnieje jednak kilka sposobów, aby przywrócić justowanie tekstu w WordPressie, oto one:
- Skróty klawiszowe: Mimo usunięcia przycisku, funkcja justowania tekstu wciąż działa w WordPressie. Można ją aktywować poprzez kombinacje trzech klawiszy: Shift + Alt + J.
- Edycja HTML: Można przełączyć się do edytora kodu i ręcznie dodać atrybut style do paragrafu:
<p style="text-align:justify;">Twój tekst</p> - Wtyczki:
- Wtyczka Re-add text underline and justify pozwala na łatwe przywrócenie usuniętych przycisków.
- TinyMCE Advanced to rozbudowane rozwiązanie zamieniające standardowy edytor WordPress, które pozwala dodać nie tylko przyciski justowania, ale także wiele innych funkcji.
- Dodanie własnego CSS: Można dodać do motywu regułę CSS, która automatycznie justuje wszystkie paragrafy na stronie:
.justified-text {text-align: justify;}
Następnie można dodawać klasę justified-text do każdego bloku, który chcesz wyjustować.
Jak wyjustować tekst w HTML i CSS?
Implementacja justowania w kodzie strony jest bardzo prosta. Wystarczy użyć właściwości CSS text-align z wartością justify. Możliwe są następujące opcje wyrównania tekstu:
text-align: left; /* wyrównanie do lewej (domyślne) */
text-align: center; /* wyśrodkowanie */
text-align: right; /* wyrównanie do prawej */
text-align: justify; /* justowanie - wyrównanie do obu marginesów */
Właściwość tę można zastosować do dowolnego elementu blokowego zawierającego tekst, np. paragrafów (<p>), nagłówków (<h1> – <h6>) czy elementów <div>.
Czy justowanie tekstu na stronie internetowej to dobry pomysł?
Opinie na temat justowania tekstu na stronach internetowych są podzielone, jednak moim zdaniem przeważają argumenty przeciwko tej praktyce. Zwolennicy tej techniki wskazują na jej estetyczne walory i profesjonalny wygląd. Tekst wyjustowany często wydaje się bardziej elegancki i uporządkowany, co może sprawiać wrażenie większego profesjonalizmu.
Jednak eksperci od czytelności i dostępności stron internetowych najczęściej odradzają stosowanie justowania. Moim zdaniem również nie warto tego robić – z doświadczenia w tworzeniu stron wiem, że justowanie często pogarsza user experience. Generalnie, tekst nie powinien być nigdy justowany, ponieważ przez justowanie trudniej jest przeskakiwać wzrokiem do nowych linii, a w wąskich kolumnach powstają długie, wysokie strużki pustej przestrzeni płynące w dół tekstu.
Należy również pamiętać o kwestiach dostępności. Tekst, który nie jest justowany (wyrównany do lewego i prawego marginesu) jest jednym z wymogów standardów WCAG (Web Content Accessibility Guidelines), które są uznawane za punkt odniesienia dla dostępności stron internetowych.
Podsumowując, nie warto stosować justowania na stronach internetowych. Mimo że może wyglądać estetycznie, szczególnie dla osób przyzwyczajonych do formatowania w książkach i dokumentach, w środowisku webowym często powoduje więcej problemów niż korzyści. Warto pamiętać, że to, co działa na papierze, niekoniecznie sprawdzi się na ekranie laptopa lub smartfona. Priorytetem zawsze powinna być czytelność i komfort użytkownika, a te wartości zdecydowanie lepiej realizuje tekst wyrównany do lewej strony.
